بررسی تأثیر پویای عوامل کلان اقتصادی بر نوسانات قیمت مسکن در ایران

طی دو دهه اخیر، اقتصاد ایران شاهد پرنوسانترین تغییرات در قیمت مسکن بوده است، به طوری که نوسانات شدید و پیدایش رکود و رونق در اقتصاد مسکن، اثرات زیان آوری بر بخش مسکن و سایر بخش های مرتبط برجای گذاشته است. بنابراین، این نیاز بیش از پیش احساس می شود که تحقیقی تحت عنوان تأثیر پویای عوامل کلان اقتصادی بر نوسانات قیمت مسکن انجام گیرد. هدف از انجام تحقیق، بررسی تأثیر پویای عوامل عمده کلان اقتصادی و تعیین سهم و اهمیت نسبی این عوامل درایجاد نوسانات قیمت مسکن است. با توجه به تغییر مداوم شاخص های کلان اقتصادی، مایل به دانستن اثر تغییر این شاخص ها بر قیمت مسکن در ایران هستیم. در این مطالعه سعی شده ارتباط بلندمدت و کوتاه مدت بین شاخص قیمت مسکن و متغیرهای کلان اقتصادی موثر بر آن بررسی شود. در این راستا از متغیرهای تولید ناخالص داخلی، شاخص قیمت مصرف کننده، درآمدهای نفتی، شاخص قیمت کالاهای وارداتی، نرخ ارز و شاخص بهای خدمات ساختمانی به عنوان متغیرهای توضیحی برای متغیر وابسته شاخص قیمت مسکن، استفاده گردید. برآورد مدل با استفاده از داده های فصلی سال های 1367- 1385 اقتصاد ایران، و با به کارگیری آزمون همجمعی یوهانسن- جوسلیوس و مکانیسم تصحیح خطا انجام شد. در روش یوهانسن روابط تعادلی بلندمدت بر اساس یک الگوی خودرگرسیون برداری یا var استخراج می شوند، به دلیل فصلی بودن داده ها از متغیرهای مجازی فصلی یا sc برای کنترل اثرات فصلی استفاده شده است. به کمک روش یوهانسن مشخص شد که دو بردار همگرایی بلندمدت بین متغیرها وجود دارد. نتایج حاصل از تخمین بیانگر این واقعیت است که، رابطه بین متغیرهای تولید ناخالص داخلی و شاخص قیمت کالاهای وارداتی با شاخص قیمت مسکن معنادار و منفی است و متغیرهای شاخص قیمت مصرف کننده و درآمدهای نفتی با قیمت مسکن رابطه معنادار و مثبت دارند. تجزیه واریانس خطای پیش بینی نیز نشان می دهد که سهم زیادی از تغییرات قیمت مسکن توسط خود این متغیر و شاخص قیمت مصرف کننده توجیه می شود و بقیه متغیرها سهم کمتری در توجیه این تغییرات داشته اند.